Vrouwenmantel
Vrouwenmantel
Vrouwenmantel - Alchemilla mollis
Rozenfamilie - Rosaceae
en. lady's mantle, fr. manteau de notre dame,
de. weichen Frauenmantel
Vrouwenmantel is oorspronkelijk een bosplant uit centraal Europa en heeft zich in de loop der tijd overal op het continent verspreid.
De vorm van het blad en de plooitjes erin, doen enigszins aan een cape denken, vandaar de naam.
De Latijnse naam is terug te voeren op de alchemisten van weleer, die de plant hoog in het vaandel hadden staan. Regendruppels en dauw blijven langere tijd op het blad aanwezig en vermengen zich met bepaalde sappen uit de plant tot heldere, ronde druppels.
Deze "hemelse dauw" was een belangrijk ingrediënt bij de -overigens nooit gelukte- experimenten om onedele metalen in goud te veranderen.
De wel werkzame stoffen in dit kruid zijn voornamelijk looistoffen en bitterstoffen.
Vrouwenmantel, botanisch
De variëteit Alchemilla mollis wordt het meest aangetroffen in onze streken. De winterharde vaste plant groeit her en der in het wild op vochtige, kalkrijke bodems maar het meest zul je gekweekte exemplaren in tuinen aantreffen.
Vrouwenmantel wordt zo'n 30 cm hoog en wordt veel gebruikt als bodembedekker. De groot uitgevallen bladeren zijn enigszins viltig en hebben een gekartelde, lobbige rand.
De plant bloeit vanaf mei tot september met kleine geel/groene bloemen, die in trossen staan.
In de tuin moet je hem wel een beetje in de gaten houden, want vrouwenmantel groeit snel en heeft de neiging te gaan woekeren.
Vrouwenmantel in de keuken
Het jonge blad van vrouwenmantel wordt in versterkende voorjaarssalades gebruikt, maar is verder geen specifiek keukenkruid.
Vrouwenmantel in de huisapotheek
Vrouwenmantel is een geliefd kruid als tonicum (versterkend middel) voor vrouwen en bij de bestrijding van allerlei vrouwenkwalen. De rijkelijk aanwezige looistoffen hebben een kalmerende en samentrekkende werking, waardoor klachten bij pijnlijke of overvloedige menstruatie worden verzacht.
In zulke situaties drink je per dag een tot drie koppen thee getrokken van vrouwenmantelblad.
Ook bij overgangsklachten wordt deze thee met succes gebruikt.
Een aftreksel van vrouwenmantelblad wordt gebruikt als lotion bij jeuk in een geïrriteerde vagina en ter verzachting van pijn of jeuk bij nat eczeem en ontstekingen van huid of slijmvliezen.
Ontstekingen in de mondholte, bijvoorbeeld paradontitis, kun je te lijf gaan met een aftreksel waarmee je de mondholte grondig spoelt.
Vanwege het samentrekkend effect van het kruid, kun je een lotion van vrouwenmantel goed gebruiken bij beginnende rimpels. Bovendien maakt het de huid zachter.
Bijwerkingen van vrouwenmantel
Zwangere vrouwen moeten het kruid niet gebruiken vanwege de samentrekkende werking er van.
Vrouwenmantel oogsten en bewaren
Je kunt het blad afsnijden vlak voor de bloei. Doe dat op een zonnige, droge middag als de dauw op het blad verdwenen is. Drogen op een schaduwrijke plaats of in een voedseldroger Het gedroogd blad bewaren in een afgesloten trommel
Meer over vrouwenmantel
Vrouwenmantel is door de eeuwen heen steeds in verband gebracht met vruchtbaarheid en vrouwelijke sexualiteit. Er werden eigenschappen aan het kruid toegedicht, die wel erg overdreven werden en nu dan ook naar het land der fabelen kunnen worden verwezen. Zo gebruikte oudere vrouwen tot ver in de 16e eeuw het kruid om hun borsten een jeugdig aanzien te geven. Ook werd vrouwenmantel voorgeschreven wanneer vrouwen voor het huwelijk hun maagdelijkheid hadden verloren en dat ongedaan wilden maken en eenmaal getrouwd, werd een kuur van vrouwenmantel aangeraden wanneer een zwangerschap op zich liet wachten.
De Romeinse legioenen gebruikten vrouwenmantel als wondkruid.
Voor de Germanen was vrouwenmantel een heilig kruid, dat een grote rol speelde bij rituelen rond de vruchtbaarheidsgodin Freya. Na de kerstening werd het kruid aan Maria gewijd