Pepermunt
Pepermunt – Mentha xpiperita
Lipbloemigen - lamiaceae
eng.Peppermint fr. Menthe Poivrée de. Pfefferminz
In 1692 werd in Engeland een spontane kruising gevonden van groene munt en watermunt.
De plant had een veel sterkere concentratie menthol dan de andere soorten en kreeg daarom de naam pepermunt.
Het kruid werd meteen de favoriet onder de muntsoorten, waarvan er wel 3000 zijn.
Jammer genoeg is pepermunt steriel en zul je hem alleen in het wild tegenkomen als toevallige kruising.
Munt kreeg zij naam uit het oude Griekenland. Het Griekse “minthos” betekent “sterk ruikend”.
Pepermunt is gecultiveerd overal te krijgen en wordt vegetatief vermeerderd door zijn uitlopers opnieuw te planten.
Er is een hele industrie ontstaan rond de winning van pepermuntolie of menthol, want het is een belangrijk ingrediënt in likeuren, frisdranken, kauwgom, sigaretten, tandpasta en snoep.
Pepermunt wordt overal weer anders gecultiveerd. Franse pepermunt komt vooral uit Milly la Fôret, vlakbij Fontainebleau,
Engelse pepermunt wordt geproduceerd in Mitcham, vlakbij London en het bekende spearmint is Amerikaans van oorsprong.
De grootste producent vandaag de dag is Japan, waar een soort ontwikkeld is, die maar liefst 92 % menthol bevat, tegen een normale verhouding van 60%.
Menthol wordt ook synthetisch gemaakt en het verdient aanbeveling er op te letten bij de aankoop van de populaire pepermuntthee!
Het kruid is vooral geliefd vanwege de menthol in de etherische olie, dat een verzachtende werking heeft op de maag en galblaas. Verder heeft de plant nog looistoffen en bitterstoffen.
Pepermunt, botanisch
Muntsoorten kun je misschien over het hoofd zien, maar je zult ze altijd ruiken.
Vooral op een warme zomerdag verspreidt munt zijn bekende geur.
Pepermunt is, net als zijn broertjes en zusjes, een woekerende plant met vele uitlopers. Hij wordt ongeveer 80 cm hoog en heeft kale, roodachtige stengels, die enigszins vierkant zijn. Daaraan staan kruisgewijs tegenover elkaar ovale bladeren met gezaagde rand. Tijdens de bloei van juli tot september verschijnen er kleine lila of witte bloempjes die als een soort aar zijn samengevoegd.
Pepermunt doet het goed in de tuin, mits de bodem maar goed gedraineerd is. Wat dat betreft is hij kieskeurig: pepermunt verdraagt over het algemeen noch droge, noch natte grond. De plant staat graag in de halfschaduw en is goed winterhard.
Alleen bij strenge vorst moet je hem afdekken.
Pepermunt is gevoelig voor roest, een plantenziekte die bruine verkleuringen op het blad veroorzaakt.
Elk jaar bijmesten met kali verhoogt de weerstand tegen deze vervelende ziekte.
Vanwege zijn agressief woekergedrag kun je pepermunt beter in een goed gedraineerde bak zetten. In de volle grond geplant, zal pepermunt op den duur alle andere planten hebben verdrongen.
Pepermunt in de keuken
In de Nederlandse keuken is munt geen bekend kruid. Dat is jammer, want munt (welke soort dan ook) geeft aan gerechten een verfrissende, enigszins pittige smaak.
In Engeland wordt munt veel gebruikt en een van hun specialiteiten is de befaamde mintsauce.
In het Middenoosten gebruikt men ook veel munt in thee en allerlei gerechten waaronder taboulé, een frisse en toch pittige salade met couscous en groenten.
Het komt er allemaal op neer gerechten een subtiele smaak mee te geven en beter verteerbaar te maken.
Je kunt er naar hartenlust mee experimenteren in allerlei gerechten. Voeg de fijngehakte munt wel altijd op het laatste moment toe, anders verliest het zijn smaak.
Pepermunt past goed bij erwten, courgettes, komkommer en tomaat, in gemengde salades, lamsvlees, kipgerechten en pasta. Verder geeft pepermunt een pittig smaakje aan allerlei kwark- en yoghurtsauzen.
Ook in fruitdesserts is een muntblaadje erg lekker en datzelfde geldt voor nagerechten waarin chocolade is verwerkt.
Door zijn uitgesproken smaak is pepermunt niet zo goed te combineren met andere kruiden en moet je het spaarzaam gebruiken.
Vind je pepermunt te sterk, gebruik dan een andere muntsoort zoals groene munt, die, net als zijn wilde soortgenoten, veel milder van smaak is.
Pepermunt in de huisapotheek
Pepermunt is een geliefd middel tegen maag- en darmklachten. Vooral bij symptomen als misselijkheid, braken en buikkrampen. In veel gevallen zal een thee van pepermunt snel verbetering brengen. Ook verlicht pepermuntthee gal- en leverklachten. Drie kopjes thee per dag volstaan in de meeste gevallen.
Een ander probaat middel tegen dit soort klachten is pepermuntsiroop. Neem hiervan driemaal daags een eetlepel.
Menthol, het voornaamste bestanddeel van pepermunt, heeft ook een stimulerende en versterkende werking op het hele gestel. Vooral bij nerveuze klachten als migraine, slapeloosheid en onrust is pepermuntthee een uitstekend middel.
Pepermuntolie is een goed massagemiddel bij spierpijn en migraine.
Tenslotte het pepermuntje. Een prima snoepje om in huis te hebben. Zit je niet zo lekker in je vel, voel je je een beetje flauw, dan pept een pepermuntje je snel weer op. Ook bij een onfrisse adem, bijvoorbeeld na het eten van knoflook, doet een pepermuntje wonderen.
Let wel goed op de kwaliteit van de pepermuntjes. In de goedkope soorten zit bijna alleen zetmeel en suiker met een vleugje –meestal synthetische- menthol. Daar heb je dus helemaal niets aan
Bijwerkingen van Pepermunt
Menthol is te sterk voor zuigelingen en kleine kinderen, voor hen moet je (peper)munt nooit gebruiken.
Om die zelfde reden moeten ook zogende vrouwen het kruid laten staan.
Voor het overige zijn geen bijwerkingen te vrezen.
Pepermunt oogsten en bewaren
Direct voor de bloei stengels afsnijden en tot bosjes binden. Op een warme, schaduwrijke plaats ongeveer een week laten drogen. Drogen gaat beter, en sneller, in een voedseldroger.
De gedroogde blaadjes afrissen en bewaren in een goed afgesloten donkere trommel.
Je kunt het gedroogde kruid een jaar bewaren.
Meer over Pepermunt
In tijden dat hygiëne nog geen gemeengoed was, strooide men in kerken en andere plaatsen waar veel mensen bijeen kwamen, geurige kruiden om luchtjes te camoufleren en vlooien te verjagen. In dergelijke mengsels zat altijd een grote hoeveelheid munt.
Er is ook een romantischere verklaring voor de naam van dit geurig kruid: Persephone, de vrouw van de Griekse onderwereldgod Hades, zag met lede ogen aan dat haar echtgenoot verliefd werd op Minthe, de dochter van een andere god. Om aan de affaire een einde te maken, veranderde zij het meisje in een muntplant.
Pepermunt zou een goed afrodisiacum zijn en als zodanig werd het vroeger wel gebruikt.
Romeinse soldaten bijvoorbeeld, mochten om die reden geen munt eten tijdens een veldtocht.Plinius, een Romeins plantkundige uit de 1e eeuw, kende al de stimulerende werking van pepermunt.
Hij stelde dat munt de geest verheldert en de aandacht wakker houdt. Als gevolg daarvan droegen wetenschappers en filosofen uit die tijd vaak een krans van muntbladeren om het hoofd.Munt in de tuin weert bladluizen en in huis verjaagt munt muizen en muggen.
Een imker vertelde me dat een paar blaadjes munt bij de ingang van een nieuwe korf bijen aantrekt.
Munt gaat stremming van melk tegen. De melk van koeien die dit kruid eten is ongeschikt geworden voor het maken van kaas.