Rozemarijn

rozemarijn

 

Het Latijnse "rosmarinus" betekent zeedauw, wat is terug te voeren op de herkomst van dit kruid.
Rozemarijn komt uit het kustgebied van de Middelandse Zee waar het de ochtenddauw lang vasthoudt.
Ook herleidt men de naam wel naar het Griekse "rhops myrinos" wat zoveel als balsemstruik betekent.
Daar is ook veel voor te zeggen, want Rozemarijn is een sterk geurend kruid. 

De etherische olie van de plant bevat kamfer, rozemarijnzuuur en verbindingen die verwant zijn aan eucalyptus.
De bitterstoffen in de plant zorgen voor een goede spijsvertering en rozemarijn is dan ook een geliefd keukenkruid.


Rozemarijn, Botanisch

Rozemarijn verraadt zijn afkomst als kustplant door zijn smalle, enigszins vette blaadjes. Daarmee voorkomt de plant uitdroging door de altijd aanwezige zeewind.
De blaadjes zijn donkergroen en aan de onderkant enigszins viltig grijs. Het is een struikachtige plant, waarvan de onderste takken verhouten en die 60-150cm groot kan worden.
Op tijd snoeien is aan te bevelen, anders wordt de struik snel warrig.
Net als zoveel kruiden houdt Rozemarijn van kalk en weinig mest. Hij is winterhard en groenblijvend.

Al naar gelang de temperatuur bloeit Rozemarijn het hele jaar door met als hooogtepunt april-juli in zachtblauwe bloemtrossen

Rozemarijn in de keuken


In gerechten uit het Middelandse Zee gebied ontbreekt rozemarijn nooit. Het is een uitmuntende smaakmaker voor zowel hartige als zoete gerechten, die de spijsvertering gunstig beïnvloedt.
Dat komt vooral door de bitterstoffen in de plant. Het kruid vervangt zout maar je kunt het beter spaarzaam gebruiken, want rozemarijn heeft een uitgesproken smaak, die snel overheerst.

Een geliefde saus bij vette vis is rozemarijncrème, waarbij je in visfond enige takjes rozemarijn trekt ( ongeveer 15 minuten). Na het zeven vermeng je crème fraiche door de fond en serveeert het warm over de vis.

Appelmoes krijgt een feestelijke smaak door een takje rozemarijn mee te laten koken en rozemarijnhoning is een lekkere en gezonde vervanger van suiker in alle gerechten en dranken die wel wat zoetstof kunnen gebruiken.

Een paar blaadjes, fijngemaakt in de vijzel of met een scherp mes, geven een zuiders accent aan salades allerlei.

Lekker bij de barbecuen, want ook daar speelt rozemarijn een belangrijke rol. Enkele takjes op de kooltjes geven je gerechten een heerlijke smaak en dat geldt ook voor brochetten, die je met rozemarijntakjes versiert.

Rozemarijn is een gezond kruid, het heeft een hoog gehalte aan vitamine C en B en bezit veel calcium en ijzer.

Rozemarijn in de huisapotheek 

Rozemarijn is een geliefd kruid in de huisapotheek. Een thee van rozemarijn is een probaat middel bij een opgeblazen gevoel, buikkrampen en slechte eetlust. Dat komt door zijn krampstillende eigenschappen, de aanwezige bitterstoffen en de stoffen die voor een betere doorbloeding zorgen.

Vanwege die laatste eigenschap wordt rozemarijnthee ook gebruikt wanneer een betere doorbloeding van organen gewenst is, bijvoorbeeld van de hersenen bij vergeetachtigheid of het hart bij een slechte bloedsomloop.

Naast deze goede eigenschappen heeft rozemarijn ook een algemeen versterkende en kalmerende werking door de aanwezigheid van rozemarijnzuur in het kruid.

Wanneer je na fysieke inspanning vermoeid bent, pept een bad met daarin een aftreksel van rozemarijn je direct weer op

Een aftreksel  van rozemarijn, al dan niet in combinatie met een kompres , wordt wel gebruikt ter verlichting van reumatische klachten en spataderen.

Een beroemd maceraat van rozemarijn is Hongaars Water, zo genoemd naar koningin Elisabeth van Hongarije, die het in de 14e eeuw gebruikte ter verlichting van haar reumatische aandoeningen en ook in Eau de Cologne en massage-olie gebruikt men het om zijn kalmerende, versterkende eigenschappen.

 
lees ook dit

Bijwerkingen van Rozemarijn 

Epilepsiepatiënten mogen rozemarijn niet gebruiken, vanwege de aanwezigheid van kamfer in het kruid.
Zwangere vrouwen kunnen rozemarijn slechts met mate gebruiken.

Verder zijn bijwerkingen zijn niet te vrezen. 

 Rozemarijn oogsten en bewaren

Vlak voor de bloei, na het optrekken van de dauw worden de twijgen afgesneden. In losse bosjes ophangen op een warme, beschaduwde plek droogt het kruid gemakkelijk. Na het drogen rits je de blaadjes van de twijgen en kun je ze ongeveer een jaar bewaren in een goed afgesloten bus.

Meer over  Rozemarijn