Tijm
Echte tijm
Echte Tijm - Thymus vulgaris
Lipbloemigen-Labiatae
eng. common thyme de. Gemeiner Thymian fr. Thym vrai
Echte Tijm is een aromatisch kruid, dat oorspronkelijk uit zuid Europa komt.
In de middeleeuwen kwam het via kloostertuinen naar onze streken en is sindsdien niet meer weg te denken uit de keuken en de huisapotheek.
Zijn naam kreeg het kruid van het Griekse “thymus” wat ontsmetten betekent of van “thumus” ofwel moed.
Hoewel tijm niet veel groter wordt dan 30cm, kun je het kruid moeilijk over het hoofd zien.
Daar zorgt de sterke geur wel voor, die veroorzaakt wordt door de grote hoeveelheid etherische olie.
Hierin zit oa.het krachtige thymol, dat een anti-septische werking heeft en carvacol, dat de weerstand verhoogt.
Andere belangrijke stoffen zijn flavonoïden, bitterstoffen en looistoffen.
Al deze stoffen zitten, zij het in mindere mate, ook in andere tijmsoorten zoals citroentijm (Thymus citrodorus) en wilde tijm (Thymus serpyllum)
Onze voorouders zagen tijm als een magische plant die negatieve energieën verdreef en moed en dapperheid gaf.
Zij noemden het ook een heilig kruid vanwege zijn krachtige geneeskrachtige werking.
Tijm, botanisch
Tijm is een dwergstruikje van ong. 30 cm , dat langzaam verhout.
Daaruit groeien elk voorjaar nieuwe scheuten met rechtopstaande, sterk vertakte stengels. De blaadjes zijn lancetvormig en een beetje vettig. Aan de onderkant zijn ze viltig grijs.
Vanaf mei tot juli bloeit Tijm met witte en lichtroze bloempjes. In september kun je tijm gemakkelijk stekken.
Tijm is groenblijvend en groeit het liefst op een zonnige plek op droge, kalkrijke grond. In de winter heeft het enige bescherming nodig tegen de kou, want helemaal winterhard is deze zuiderling niet.
Tijm in de keuken
In de mediterrane keuken is tijm net zo belangrijk als knoflook. Het is een veelzijdig kruid, dat een geurig accent geeft aan vlees, groenten én fruit.
De bitterstoffen in de plant zorgen voor een goede spijsvertering bij zwaardere gerechten.
Tijm smaakt bijzonder lekker bij eieren en wat meer is, mensen die ei niet goed verdragen, hebben er weinig last meer van wanneer hun eitje met tijm is gekruid.
Tijm hoort in kruidenmengsels als “herbes de provence” en ook in het “bouquet garni” ontbreekt het kruid nooit.
Omdat tijm in bijna gerechten past, kun je er naar hartenlust mee experimenteren. Gebruik het wel met mate, want tijm overheerst snel.
Vanwege zijn conserverende werking wordt tijm ook gebruikt bij het inleggen van bijvoorbeeld olijven.
Tijm in de huisapotheek
Door zijn krampopheffende en anti-septische werking is tijm een heilzaam kruid bij verkoudheid en hoest.
Je kunt het uitstekend gebruiken als dampmiddel bij neusverkoudheid.
Daarvoor giet je een liter kokend water op een handvol gesneden tijm, even laten trekken en adem de dampen in met je hoofd bedekt door een handdoek.
Bij keelpijn helpt gorgelen met een aftreksel van tijm en salie.
Ben je geplaagd door hoest, dan helpt een tijmsiroop, die je maakt van gelijke delen tijm, salie, kamille en smalle weegbree. Vijf maal daags een eetlepel hiervan nemen.
Een halve liter aftreksel van tijm in het badwater doet deugd wanneer je last hebt van reumatische pijn.
Tijm bezit ook veel bitterstoffen en deze helpen bij een gebrek aan eetlust of klachten die met de spijsvertering verband houden en met name maagklachten. Gebruik hiervoor een thee en drink daarvan tussen de maaltijden een kopje.
De antiseptische werking maakt van tijmlotion een probaat middel tegen acné en andere huidverontreinigingen.
Bijwerkingen van tijm
Door de aanwezigheid van looistoffen, die een samentrekkende werking hebben, kunnen zwangere vrouwen tijm het best heel matig gebruiken.
Voor het overige zijn er geen bijwerkingen te vrezen.
Tijm oogsten en bewaren
Oogst de takjes tijm vlak voor de bloei. en laat ze op een droge, schaduwrijke plek drogen of in een voedseldroger.
Na het drogen zijn de kleine blaadjes gemakkelijk van de steel te rissen
Bewaar het kruid in een goed afgesloten trommel.
Meer over tijm
De oude Egyptenaren gebruikten tijm bij het balsemen van hun doden. Ook nu nog wordt tijm gebruikt voor conservering van bv anatomische preparaten.
Schimmel in papier, dat een verwoestende werking kan hebben in oude boeken, verdwijnt door takjes tijm tussen de bladen te leggen.
Een paar druppels etherische tijmolie in een geurverspreider verjaagt alle vervelende geuren in huis.
Tijm is een symbool voor moed en dapperheid. Romeinse soldaten baadden zich in een tijmbad om zo kracht op te doen voor de strijd en in de middeleeuwen ging geen ridder ten strijde zonder een takje tijm op zak te hebben.
Frivoler was het gebruik van dames in die tijd om een takje tijm in de hand te houden. Door de warmte van hun hand kwam de aromatische geur vrij, die destijds als een soort parfum dienst deed.
In het bijgeloof tenslotte speelde tijm een grote rol.
Door het drinken van tijmthee zou je in staat zijn elfen te zien.
Ook zou een takje tijm onder het hoofdkussen slapeloosheid voorkomen en nachtmerries uit de buurt houden.
Men geloofde dat alle negatieve energieën verdwijnen in de buurt van tijm, vandaar dat een takje tijm gebruikt werd bij begrafenisrituelen en als bescherming tegen ziekten allerlei.