Bijvoet
Bijvoet - Artemisia vulgaris
Composietenfamilie -Asteraceae
en. mugwort de. Gemeiner Beifuss fr. armoise commune
De Latijnse naam kreeg bijvoet van de godin Artemis, naast godin van de jacht en de maan, ook de beschermvrouwe van barende vrouwen. Het is dan ook geen wonder, dat bijvoet een heilzaam kruid is voor de vrouw.
Dat komt vooral door de samentrekkende en krampstillende werking van de aanwezige looistoffen.
De Nederlandse en Duitse naam dankt de plant aan de eigenschap, dat het vermoeide voeten ontspant en een takje bijvoet bij je wandelschoenen ingestoken, vermindert vermoeidheid en pijn bij het lopen.
Ook de Engelse naam heeft daar betrekking op: muggi is een Noors woord voor marcheren.
Als heilzaam kruid is bijvoet geliefd vanwege zijn bitterstoffen, looistoffen en in de etherische olie aanwezige Inuline.
Bijvoet is een van de ruim 200 soorten uit deze plantenfamilie en komt voor in de gematigde streken van het noordelijk halfrond. Het is het zwakkere broertje van de absinthalsem (Artemisia absinthium).
De overblijvende plant kan ruim een meter hoog worden en heeft een behaarde stengel, die van onder verhout en een beetje rood kan aanlopen. De veervormig ingesneden bladeren zijn van boven glad en donkergroen en aan de onderkant grijswit behaard.
Aan de vertakte bloemstengel ztten vele kleine bloemhoofdjes, die geel of groengeel bloeien van juli tot september.
Bijvoet is een algemeen voorkomend kruid op zandige bodem. Je vindt hem gemakkelijk in wegbermen, heggen en braakliggende terreinen.
Bijvoet is een bitter kruid, dat het verteren van vette spijzen vergemakkelijkt. Bij de traditionele bereiding van gans en eend mag het kruid niet ontbreken, maar ook bij vette vis zoals makreel en sardines smaakt bijvoet lekker.
Verder kun je varkensvlees er mee kruiden en ook aan alledaagse ei- en kaasgerechten geeft bijvoet een feestelijk tintje.
Als je het bittere kruid nog niet kent, begin dan rustig aan, net zolang tot je de smaak te pakken hebt.
Wil of mag je niet zoveel zout eten, maak dan eens een mengsel van gelijke delen tijm, rozemarijn, basilicum en bijvoet en je hebt een prima zoutvervanger.
De looistoffen in bijvoet zijn heilzaam bij allerlei vrouwenkwalen, zoals een pijnlijke menstruatie of een moeilijke bevalling.
Een thee gezet van bijvoet werkt krampstillend en de samentrekkende werking vermindert te heftige bloedingen.
De eigenschappen van de aanwezige bitterstoffen maken bijvoet tot een krachtig kruid bij de bestrijding van spijsverteringsklachten. Bij een opgeblazen gevoel, maagstoornissen, darmkrampen en diarree is thee van bijvoet een goede remedie, want het kruid activeert de werking van lever en galblaas.
De inuline in het kruid is gunstig voor de nuttige bacteriën in de dikke darm, die op hun beurt bijdragen aan een goede darmwerking. Verder helpt deze stof mee aan verlaging van het cholesterolgehalte in het bloed en voor suikerpatiënten is inuline een veilig koolhydraat.
Zwangere en zogende vrouwen mogen het kruid niet gebruiken vanwege de samentrekkende werking van bijvoet, ook op de baarmoeder.
Hooikoortspatiënten doen er goed aan uit de buurt van bloeiende bijvoet te blijven omdat het stuifmeel allergische reacties kan veroorzaken.
Verder zijn bij normaal gebruik geen bijwerkingen te vrezen.
Omdat bijvoet in het wild voorkomt langs wegen en bermen, moet je goed opletten waar je het kruid oogst. Dit in verband met eventuele vervuiling door auto's, sproeimiddelen en dergelijke.
Maar heb je eenmaal een schone plek gevonden, oogst het kruid dan vlak voor de bloei. Snij alleen de niet verhouten stengels en maak er bosjes van. Laat ze op een droge, schaduwrijke plek drogen of in een voedseldroger en bewaar de gedroogde bijvoet in een afgesloten trommel.
Bijvoet werd in de middeleeuwen beschouwt als een heilig kruid. Men vlocht er kransen van, die aan de deur werden opgehangen als bescherming tegen onweer en boze geesten.
Ook nu nog zijn er mensen die een takje bijvoet onder het hoofdkussen leggen om gevrijwaard te blijven van nare dromen.
Meer praktisch is het gebruik van bijvoet als insectenverdelger. Vooral motten hebben er een hekel aan.
In vroeger tijd, toen de mensen nog zelf bier brouwden voor eigen gebruik, nam men vaak bijvoet als vervanger van hop.